Views: 319

عەنکاوا لە نێوان حەقیقەت و شێواندندا
بانگەوازێك بۆ لابردنی بەربەستەکان !
باسم فرەنسیس – ڕۆژنامەنووس

عنكاوا بين المغالطات والواقع: دعوة لردم الفجوة.

باسم فرنسيس – صحافي

في الآونة الأخيرة، وعقب تصاعد الانتقادات الشعبية للوضع الراهن في عنكاوا وما تبعها من ردود فعل واسعة، بدا واضحًا وجود سوء فهم عميق ومغالطات لدى قسم من الإخوة الكرد بخصوص ثقافة وتاريخ عنكاوا وأهلها. لقد لاحظتُ استغراب الكثيرين في عدة جوانب تعكس اتساع الفجوة على مستوى الدراية والمعرفة حول دور وفعالية المواطن الاخر المختلف عرقيا ودينيا.

احدى النقاط الملفتة كانت في تهكم البعض لما أشير في وسائل الاعلام والتواصل الاجتماعي الى التضحيات التي قدمتها عنكاوا من شبابها، الذين استشهد بعضهم وما زال آخرون شهداء أحياء، في مساهمتهم النضالية مع اخوتهم الكورد ضد الأنظمة المتعاقبة. كما لوحظ بروز شكوك لدى قسم آخر حول انتماء وهُوية العنكاويين، وكأنهم وافدون أو بكونهم “من أهل الذمة”.
وبما أن وجهة النظر هذه قد لا تكون جديدة، فإن المغالطة الأكثر إيلاما كانت في ذهاب بعض المعلقين بعيدا منتقدين أهل عنكاوا لإنكارهم بكونهم كردًا، وأنهم اقرب للعرب انتماء. لا بل أن البعض شكك في أصل اسم عنكاوا، زاعمًا أنه كان اسما كرديًا وحُوّر من “ئەنکاوە” إلى عنكاوا كجزء من سياسة التعريب بعد استبدال حرف الألف بالعين!.
قد لا يدرك جزء كبير من الرأي العام الكوردي بخاصة الجيل الجديد حقيقة عنكاوا وجذورها وانتمائها كغيرها من البلدات ذات الغالبية المسيحية، وهذا ينطبق على رؤية الكثيرين تجاه مختلف الأطياف المسيحية عمومًا، من دون الدراية بما قدمته من مساهمات مؤثرة وفعالة في البناء الثقافي والسياسي والاقتصادي، وكيف شاركت في تحمل المعاناة بما يفوق الاحتمال، وهنا فإن الفعاليات والأطراف المعنية في عنكاوا تتحمل جزاء من سوء الفهم الحاصل نتيجة عدم المواكبة في توظيف الخطاب بما ينسجم مع المتغيرات.
وبناءً على هذا المشهد، فإن هذا الواقع يكشف عن فجوة تفصلنا عن المحيط الذي يشاركنا الحياة بكل تفاصيلها. ويبدو أنها، أي هذه الفجوة، اتسعت باطراد في السنوات الأخيرة تباعا للتحولات الطارئة التي لا يسع منشور قصير الخوض فيها، مما يتطلب وقفة جادة لإجراء مراجعة تتطلب اتخاذ خطوات لإيصال الرسائل بلغة الاخر من دون الاكتفاء بخطاب ذاتي قد لا يتخطى صداه اطارنا الضيق، من خلال نشر وتعميم الانشطة والخطابات سواء الاحتجاجية أو الممارسات الثقافية والسياسية على مختلف وسائل الإعلام المكتوبة والمرئية الناطقة بالكردية.
ولنبدأ من نقطة وهي مربط الفرس في أن التعبير والتحدث بلغة أحادية لم يعد يفهمها الشريك في الأرض، سواء كان السلطة او الرأي العام الكوردي عموما، وحتما يعلم المتابع والمدرك للواقع عن قرب أن معظم الخطاب لا يتجاوز في كثير من الأحيان نطاق مسامع أفراد محدودين قد لا يوصلوا الفحوى بالضرورة إلى مصادر القرار.
ومن نافلة القول أن بث انطباع عن وجود جو معادٍ للسلطة أيًا كان لونها، وفق سياقات النظام الذي نشأ بعد عام 2003، لن يحقق مكاسب إذا لم يأتِ بنتائج عكسية. بل الأجدى ربما حصرها في نطاق موضوعة الرابط والعلاقة القائمة بين الشعب والسلطة، ألا وهو الحقوق والواجبات، وما يتطلب من انتهاج براغماتية توائم الأسباب الموضوعية التي نشأ عليها الواقع القائم وتاليا تصويب الغاية باتجاه الهدف المرجو.

عەنکاوا لە نێوان حەقیقەت و شێواندندا
بانگەوازێك بۆ لابردنی بەربەستەکان !
باسم فرەنسیس – ڕۆژنامەنووس

بەمدواییانە، لەگەڵ زۆربوونی ڕەخنە و تێبینییەکان لەسەر دۆخی ئێستای عەنکاوا و ئەو کاردانەوە بەرفراوانەی کە بەدوایدا هات، بەدحاڵیبوونێکی ئاشکرا لە بەشێك لە برایانی کورد دەربارەی کەلتوور و مێژووی عەنکاوا و دانیشتوانەکەی بەدیکرا. لەچەندین لاوە تێبینی سەرسوڕمانی زۆر کەسم کرد کە ڕەنگدانەوەی کەلێنێکی گەورەیە لە ئاستی زانین و ئاگاداربوون لە ڕۆڵ و کاریگەریی هاووڵاتیانی پێکهاتەیەکی ئێتنی و ئایینی جیاواز.
یەکێك لە خاڵە سەرنجڕاکێشەکان ئەو بەکەم سەیرکردنە بوو کە لە بەشێك لە ڕاگەیاندنەکان و تۆڕە کۆمەڵایەتییەکاندا بڵاوکرایەوە سەبارەت بەو قوربانییانەی عەنکاوا و گەنجەکانی لە رابردوودا پێشکەشیان کردووە، کە هەندێکیان شەهید بوون و هەندێکی دیکەش هێشتا شەهیدی زیندوون، لە بەشداریی تێکۆشانەکاندا لەگەڵ برا کوردەکانیان دژی ڕژێمە یەك بەدوای یەکەکان. تا ئەو راددەیەی وای لێبێت هەندێكیان گومان لە ئینتیما و شوناسی خەڵکی عەنکاوا بکەن وەك ئەوەی لە شوێنی دیکەوە هاتبن و لە گرووپی “ئەهلی زیممە”بن!
لە هەمووی سەیرتر ئەوە بوو هەندێك لە شرۆڤەکاران رەخنەکانیان لە خەڵکی عەنکاوا بە ئاراستەیەکی دیکەدا دەبرد و دەیانوت خەڵکی ئەو شارۆچکەیە مەیل و ئینتیمای عەرەبیان هەیە! کە ئەمەش خۆی لەخۆیدا نەك هەر تێڕوانینێکی هەڵەیە، بگرە چەواشەکارییەکی ئازاربەخشە و نیشانەی بێئاگاییانە لە شوناسی عەنکاوەییەکان، تەنانەت هەندێك گومانیان کرد لە ئەسڵی ناوی عەنکاوا دەکرد و ئیدیعای ئەوەیان دەکرد ناوەکە کوردییە و لە “ئەنکاوە”وە گۆڕاوە بۆ “عەنکاوا” وەك بەشێك لە سیاسەتی بەعەرەبکردن پیتی ئەلف بە عەین گۆڕدراوە.
ڕەنگە بەشێکی زۆری ڕای گشتی کوردی بە تایبەتی نەوەی ئێستا لە حەقیقەتی عەنکاوا و شارۆچکەکانی دیکەی زۆرینە کریستیان و ڕەگ و ریشە و ئینتیماکەیان تێنەگەیشتبن، زۆر کەس بە شێوەیەکی گشتی بێئاگایە لە وردەکاریی مێژوویی پێکهاتەکانی کۆمەڵگای مەسیحی و رۆڵ و بەشداریکردنە کاریگەرەکانی لە بنیاتنانی کەلتووری و سیاسی و ئابووری، نازانن ئەو پێکهاتەیە لە رابردوودا چۆن لە بەرگەگرتنی ئازار و مەینەتییەکاندا بەشداربووە!
بە پشتبەستن بەوەی پێشتر روویداوە، ئێمە ئەمڕۆکە زیاتر لە هەر کاتێکی دیکە بەدەست کەلێنێکی گەورەوە دەناڵێنین لە نێوان خۆمان و ئەو ژینگەی دەوروبەرمان کە لە هەموو وردەکارییەکاندا هاوبەشین، وا دیارە لەم چەند ساڵەی دواییدا ئەو کەلێنە بەهۆی گۆڕانکارییە لەناکاوەکانەوە فراوانتر بووە، کە بەداخەوە لێرەدا بواری ئەوە نییە وردەکارییەکانی باس بکرێن، کە لەراستیدا پێویستی بە هەڵوەستەکردنێکی راستەقینە هەیە بۆ چاوخشاندنەوەیەك کە چەند هەنگاوێکی دەوێت بۆ گەیاندنی پەیامەکە بە زمانی ئەوی دیکە نەك تەنها بەچەند قسە و گوفتارێك دەنگدانەوەکەی کەم بێت و رەنگە توانای ئەوەی نەبێت بگاتە شوێنی مەبەست. وەك بڵاوکردنەوەی راگەیەنراوی ناڕەزایی لە راگەیاندنە بیسراو و بینراوەکاندا.
با لە خاڵێکەوە دەست پێ بکەین کە گرێی بابەتەکەیە، ئەویش دەربڕین و قسەکردنە بە زمانێك بۆ بەرامبەرەکەت کە لەسەر ئەو خاکەدا هاوبەشتە و زمانەکەت نازانێت و لێت تێناگات، هیچ سوودێکی نابێت، جا بۆ دەسەڵات بێت یان رای گشتی کوردی، بێگومان هەموو ئەوانەی ئاگاداری بارودۆخەکەن دەزانن زۆربەی جار ناوەرۆکی گووتار و پەیامەکان ناگەنە سەرچاوەکانی بڕیار.
دەتوانین بڵێین هەوڵدان بۆ تێگەیاندنی خەڵك لە بوونی کەشێکی دژە دەسەڵات جا هەر رەنگێك بێت بەگوێرەی ناوکۆ و سیاقی ئەو سیستمەی لەدوای ساڵی ٢٠٠٣ەوە دامەزراوە، هیچ دەستکەوتێکی نابێت، ئەمە و ئەگەر نەڵێین لەوانەیە خراپ بکەوێتەوە و دەرەنجامی پێچەوانەی هەبێت. بگرە باشترە ئەگەر لە چوارچێوەی بابەتی لینك و پەیوەندی لەئارای نێوان خەڵك و دەسەڵاتدا بێت، کە خۆی لە ماف و ئەرکەکاندا دەبینێتەوە و پێویستی بە گرتنەبەری رێبازێکی پراگماتی هەیە، بەشێوەیەك بێت لەگەڵ هۆکارە بابەتییەکانی پشت واقیعی ئێستادا بگونجێت و بەمەبەستی بەدیهاتنی ئامانجی ویستراو ئاراستە بکرێت.